"Darı" başlıca bir tahıl mıdır yoksa mısırın diğer adı mıdır?

Geçenlerde kalabalık bir ev ortamında yarışma izlerken tahıl başlığı altında bir soru soruldu ve şıklar içinde "Darı" seçeneği de vardı..

Soru yanlış hatırlamıyorsam..

Bulgur hangisinden yapılır?

a-) Darı
b-) Çavdar
c-) Buğday
d-) hatırlayamadığım bir tahıl cinsi daha.. :)

sorunun cevabı "buğday" onu direkt söyleyeyim..ama seçenekler arasında bulunan "darı" için " o zaten mısır olması imkansız " deyince bir kaçımız..içimizden daha "bilgili" olanlar " olur mu canım öyle şey, darı başlı başına bir tahıl..mısır değil" dedik..

Israrla; "ama izmirde mısıra darı derler..ben başka yerde darı duymadım o izmirden gelme dilimize yerleşmiş bir isim .." diyen arkadaşlarımıza ithafen ufak bir google sorgusu ile doğrusunu bildirmeyi kendimize görev bildik ..:)

dedik ki;
İzmirliler çekirdeğe çiğdem, mısıra darı, domatese domat, simite gevrek, miskete meşe v.s. diyerekten pek çok kendilerine özgü bir nevi ege şivesinin getirisi olarak bu isimleri kullanırlar..iyidir, güzeldir, hoştur izmiri de izmirlisi de..

ama meselemize gelirsek.. :)) "Darı" başlı başına bir tahıl cinsidir..hatta ben kendi tecrübemden söyleyeyim, evinizde beslediğiniz o muhabbet kuşlarının yemleri de "darı"dır. tabi ki daha pek çok yerde kullanılır..

(liseden sonra yaklaşık 1 sene kadar kuş,balık akvaryum, yemler v.s. gibi imalatı da içinde bulunduran bir firmada çalışmıştım ve depolarda çuvallarca gıda boyası ile boyanan "darı", diğer yemlerle karıştırılan karışım yapılan "darı"lar .. ben bundan o ortamda bahsetmedim, kaynadı gitti.. biraz da uzatacak enerjim yoktu .. falan filan milan.. :) neyse o zaman ne diyoruz. ?

"Alın bakın, Cahil Kalmayın ! " :)))

hee bu arada bir deyim de vardır..
"Serçeden korkan darı ekmez."

Yapmayı düşündüğü işin tehlikelerini göze alamayan kimse o işe girişmemelidir.

Darı

Vikipedi, özgür ansiklopedi
http://tr.wikipedia.org/wiki/Dar%C4%B1

Darı  (Panicum miliaceum)

Familyası:
Buğdaygiller (Poaceae/Gramineae)

Türkiye'de yetiştiği yerler:

Güneydoğu, İç Anadolu, Karadeniz, Ege, Marmara ve Doğu Anadolu bölgelerinde

Tohumları buğday gibi besin maddesi olarak kullanılabilen, bir veya çok yıllık bitki. Memleketimizde insan gıdası ve hayvan yemi olarak kullanılmaktadır. Van Gölü kıyı bölgelerinde ve Hakkari'de darı türlerinden biri olan cin darı kavrulup taştan geçirilerek kavuzlarından ayrılır. Dane kısmı süt ve ayranla karıştırılır ve bir nevi ekmek yapılır. Bu darı aynı zamanda bozanın da hammeddesidir.
Koca darı, Muğla ve Hatay bölgesinde ekmeğin ham maddesidir. Koca darı nişastası dokuma sanayii için çok elverişlidir.
Darının yeşil kısımlarında bitki gençken durrin denilen bir glikozit bulunur. Bu, hayvanları zehirleyebilir. Onun için hayvanlara darılar çok taze ve yeşilken yedirilmemesi lazımdır. Bu gibi taze otları, gölgede 24 saat kuruttuktan sonra hayvanlara vermelidir.
Yurdumuzda en çok darı yetiştirilen illerimiz, sırası ile; Urfa, Diyarbakır, Zonguldak, Muğla, Siirt, Aydın, Hatay, Bitlis ve Adıyaman'dır.

İklim istekleri
Esas itibariyle tropik iklimin yerli ürünüdür. Fakat, mutedil iklime de iyi adapte olmuştur. Fazla yağıştan zarar görmez. Kum darı ve cin darı fazla rutubetten hoşlanmazlar. Darı tohumları 8-12 derecede çimlenirler. Darılar kurağa dayanıklıdır. Fakat kurakta gelişmeleri durgunlaşmaktadır. Kuraklık geçince hızlı gelişmelerine devam ederler.

Toprak istekleri
Koca darı, çok değişik toprak tipleri üzerinde yetişir ve iyi mahsul verir. Fakat en yüksek verim kumlu-killi topraklar üzerinde sağlanır. Kökleri çok derinlere inebilir. Diğer darı çeşitleri daha yüzden kök sistemine maliktirler. Fakat çok değişik toprak tipleri üzerinde yetişebilirler. Toprakların organik maddelerce zengin olması, verimin daha fazla olmasını sağlar.
Toprak işlemesi, ekimi, hasat ve harman
Toprak pullukla sürüldükten sonra, diğer toprak işleme aletleri ile ikilemeye ve gerekirse üçlemeye tabi tutulur.Kafi miktarda rutubet mevcut ise sun'i gübre veya çiftlik gübresi verilir. En iyi ekim zamanı mısır ekiminden takriben 2 hafta sonradır. Toprak sıcaklığı 13-15 derece olmalıdır. En iyi ekim şekli, aletlerle sıraya ekimdir. Ekim derinliği toprağın durumuna göre 1-3 cm, dekara atılacak tohum miktarı 0.5-5 kg kadardır. Tohumlar çimlendikten sonra, gerekli zamanlarda çapalama ve sulama işleri yapılır. Dane mahsulü için yetiştirilen darıların hasadı, danelerin renkleştiği zamandan birkaç gün sonra biçilir. Bir müddet demet halinde kurutulur. Daha sonra demetler toplanır, harman edilir.

Kaynak2
http://www.ziraatciyiz.biz/dari-yetistiriciligi-panicum-sp-t1021.html?s=de8d44e45c0d1cc71337e953cf7fff54&



Özellikleri:
Kurak iklim bölgelerinde yetişen bu bitkinin, tohumlarından yararlanılır.
Unundan çeşitli yiyecekler yapılır.
Faydaları:
Hamile hanımlara çok yararlıdır.
Sinirleri uyararak, kuvvetlendirir.
Zihni yorgunluğu giderir.

Değerlendirilmesi

Unundan ekmek yapıldığı gibi, çok nişastalı olması bakımından ispirto çıkarılmasında ve mayalandırılması ile de boza yapılmasında kullanılır. Kuşlara yem olarak verildiği gibi, özellikle Kuzey Afrika ülkelerinde en önemli besin maddesi olarak kullanılır.taneler ya haşlanıp lapa olarak yenir ya da öğütülerek unundan pide gibi yassı ekmek yapılır. Ayrıca bütün türlerin sapları ve taneleri hayvan yemi olarak kullanılır.

Afrika'nın en önemli tahıllarından biri olan, ayrıca ABD' de, Hindistan, Pakistan ve Çin'de büyük çapta tarımı yapılan kocadarmın birçok çeşidi geliştirilmiştir. Bunlardan bazıları tohumlan için yetiştirilir; ekmeklik un elde edilen ve hayvanlara yem olarak verilen bu tohumlar bazı tropik ülkelerde bir çeşit alkollü içki yapmak için de kullanılır. Şekerdansı denen bir kocadan çeşidinin sapları tıpkı şekerkamışı gibi ezilerek içindeki tatlı özsudan şeker ve pekmez yapılır. Gene bir kocadan çeşidi olan süpürgedansının tohumları alındıktan sonra kurutulan sert saplı çiçek salkımlanndan da süpürge yapılır.

En çok SSCB, Çin ve Hindistan'da üretilen kumdan (Panicum miliaceum) yanm metre ile 1,5 metre arasında boylanır. Çiçek salkımları kocadarınınki gibi sık ve toplu değil, dağınık ve seyrektir. Ekildikten 6080 gün sonra tohumları olgunlaşan kumdan bütün darı türleri içinde en hızlı gelişenidir.Cindarınm tohumları (Setaria italica) yalnız öbür dan türlerininkinden değil bütün tahıllarınkinden daha küçüktür. Çin'de ve öbür Asya ülkelerinde lapa ya da ekmek yapılarak yenen bu tohumlar başka ülkelerde büyükbaş hayvanlara ve kümes hayvanlarına yem olarak verilir. Bu yüzden cindarınm yurdumuzdaki yaygın bir adı da kuşdarısıdır. Asya'nın güneyinde ve doğusunda, Afganistan, İran ve SSCB'de geniş çapta üretilen cindarınm ve öbür dan türlerinin tarımı Türkiye'nin Özellikle Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde yoğunlaşmıştır.


okudunuz cehaletinizi giderdiniz.."darı"sı bilmeyenlerin başına.. ;)